Болалар саломатлигининг аҳамияти

Ўзбекистон мустақил босма оммавий ахборот воситалари ва ахборот агентликларини қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш жамоат фондининг 2014-2015 йилларга мўлжалланган “Мамлакатимиз ОАВнинг оила институтини мустаҳкамлаш масалаларини ёритиш бўйича салоҳиятини ошириш” лойиҳаси асосида, БМТнинг UNICEF болалар жамғармаси, Сурхондарё вилояти ҳокимлиги ахборот хизмати томонидан ОАВ ҳодимлари учун   вилоят касаба уюшмалари бирлашмаси кичик мажлислар залида 4 кун давомида  семинар ташкил этилди. 

ЮЗДА ЮРМА ЮЗГА КИР.

Биламизки транспорт воситаларидан фойдаланганда ҳайдовчилардан фақатма-фақат огоҳлик талаб этилади. Шунинг учун хам бежис “юзда юрма юзга кир”деган нақл бор доно ҳалқимиз. Биргина автотранспорт хайдовчиси хатоси ва эхтиётсизлиги ўзининг ёки атрофидаги инсонларни бўлмаса йўлдан ўтаётган пиёдаларнинг хаётига хавф солиши мумкин. Транспорт воситаларини бошқариш шунинг учун катта маъсулиятни талаб қилади.

my.gov.uz: тез ва қулай ҳамда албатта ишончили.......

Давлат корхонларига ёки ҳокимият идораларига фуқоролар мурожаати хар куни қабул қилинади. Фуқоролар аризалари турли хил йўналишда бўлиб барчаси бирдек ўз аризасига жавоб олишни хохлайди. Маълумки биргина вилоят  ҳокимлигида мурожаатлар  хокимлик девонхонасида  фуқаролардан  оғзаки ёки ёзма шаклдаги ариза, таклиф ва шикоятлар қабул қилинади. Ҳар бир фуқаронинг қабулидан сўнг қабул варақалари расмийлаштирилади. Унда қабул қилинган фуқаронинг фамилияси, исми, отасининг исми, истиқомат қиладиган жойи, мурожаатнинг қисқача мазмуни ёзиб қўйилади. Қабул варақаси умумий бўлимда рўйхатдан ўтказилади. Қабулда кўтарилган муаммо ҳал этиш учун тегишли ижрочиларга юборилади ва унинг назорати ҳокимлик девонхонанинг тегишли бўлинмаси ва умумий бўлим раҳбарлари томонидан шахсан назорат қилинади. Фуқароларни қабул қилишни ташкил этиш учун эса масъулият вилоят ҳокимлиги умумий бўлим бош мутахассиси  зиммасига юклатилади.

ИСТЕЪМОЛЧИ НОҲАҚ БЎЛИБ ЧИҚДИ.

Олинсой тумани, Катта вахшивор-2 маҳалласида  яшовчи, туман иқтисодиёт ва ҳизмат кўрсатиш коллежи Бош ҳисобчиси фуқоро А.Р.Хидоятов фойдаланган электр энергияси учун мунтазам пул тўлаб келган бўлсада, Олтинсой туман электр тармоқлари корхонаси (ТЭТК) томонидан унга 160.000 сўм қарздорлиги  борлигини маълум қилинган. Туман ТЭТК истеъмолчига турли бахоналар билан аниқ ҳисоб китоб қилишни пайсалга солган. Хисобланган сумма тўлаб берилмаса, ишни фуқоролик судига ўтказишни таъкидлашган. Мавжуд тушунмовчиликни хал қилишда истеъмолчи А.Р.Хидоятов  “Давр мезони” газетаси таҳририятига амалий ёрдам сўраб мурожаат қилди.

ТИРИКЛИК МАНБАИ

Расмларда кўп кузатганман негадур инсон кафтларида сув томчиларини тутиб турган бўлади. Шу су томчилари асосида бўй кўрсатган дарахтлар тасвирланганлиги тириклик рамзини  ўзида акс эттирган. Ҳеч топа олмасдим нега  рассомлар бундай суръат яратишган экан деб. Аммо кенгроқ фирк юритсангиз. Биргина суръат замирида қандай маъно жам бўлганини билиб оласиз.

КАФТИМИЗДА АСРАЙЛИК....

Кундан-кунга, йилдан-йилга яшнаб, ўзгариб ва обод бўлиб бораётган она шаҳримиз Термизни кўриб биз ёшларнинг кўзимиз қувнайди. Айниқса кундан-кунга ободонлаштириш ишлари амалга оширилаяпти. Жахон талаблари тўлиқ акс этган фусункор янги биноларнинг савлатини таърифламасак хам бўлади. Шу онада шундай заминда туғилганимиздан фахр туйғусини ич-ичимиздан хис қилиб яшаймиз. Лекин шаҳар хуснидаги баъзи доғлар ҳам борки уларни кўриб, "Нега бизнинг одамлар бефарқ?”. Нега шаҳримизнинг гуллаб-яшнашига муносиб ҳисса қўшмаяпмиз? Нега давлат ва умумхалқ, мулкини авайлаб-асрашга, уни аждодлардан-авлодларга етказишга масъулиятсизлик қиламиз?" деган бир дунё саволлар мени қийнайверади. Шундай муаммолардан бири тириклик манбаи бўлган-сувдир......

Аёлларнинг жамиятдаги мавқеи

 

Мамлакатимиз xотин-қизлари хакида сўз кетса, уларга дунёдаги энг баxтли, энг мухтарама, деган таърифлар ярашади. Чунки аёл учун тинч, фаровон юртда, чиройли xонадоннинг бекаси бўлиш, соғлом ва баркамол фарзандни камолга етказиш, жамиятда қадр топишдан ортиқроқ саодат йўк дунёда! Бугунги кун аёлларимиз эса нафакат оила фариштаси, балки мамлакатимиз тараққиётига муносиб ҳисса кўшаётган фаол тадбиркор, эл-юрт фидойиси ҳамдир.

Ёшлар ҳуқуқларига бир назар....

Мамлакатимиз ахолисининг 64 фоизидан ортиғини ташкил этган ёшларга бўлган эътибор, ғамхўрлик мустақилликнинг илк илларидаёқ бошланган. Президентимиз ташаббуслари билан ўтган 2008 йилнинг “Ёшлар йили”, 2010 йилнинг “Баркамол авлод йили” ва жорий 2014 йил “Соғлом бола йили ” деб номланиши мамлакатимизнинг иқтидорли ва салохиятли ёшларни қўллаб-қувватлашга қаратилганлигидан далолат беради. Бугунги кунда Ўзбекистонда ёшлар давлат ва жамият ривожига таъсир этибгина қолмай, бу борада ҳал қилувчи куч хам хисобланади. Шу нуқтаи-назардан олиб қарайдигна бўлсак, айниқса ёшларга берилаган кенг камровлии хуқуқлар ва эркинликлар хамда уларнинг конуний манфаатларини химоя қилиш хамма вақт долзарб масала бўлиб келган.

Билим чироғи

Соғлом ва билимли ёш авлод мамлакат бойлиги, миллат равнақини таъминлайдиган мустахкам пойдевордир эканлигини хаммамиз яхши биламиз.. Шу боис ёш авлод келажаги йўлида алохида ва доимий ғамxўрлик кўрсатиш давлатимиз сиёсатининг устувор йўналиши сифатида белгиланган. Уларнинг ҳар тамонлама камол топиши ва билимга эга бўлишлари эртанги нурли келажагимиз пойдеворидир. Шу ўринда бугунги кунда мактабларда таҳсил олаётган ёш ўқувчиларнинг билимлари ва эришаётган ютуқларини кўриб фахрданасан киши. Уларнинг эришган ютуқлари замирида билим берган мактабларининг ҳам ўрни алоҳида. Вилоятимизда ҳам айни таълим соҳасини ривожлантириш борасида бир қатор самарали ишлар амалга оширилмоқда. Қилинган меҳнатлар самараси ўлароқ вилоятимиздаги 11-ихтисослаштирилган мактаб интернати республикамизда ўрнак бўла оладиган мактаблар рўйҳатида 3-ўринда, вилоят бўйича 1-ўринда эгаллади.

Билимлар беллашуви ғолиблари тақдирланди

Юртимизда болаларга ҳар томонлама ғамxўрлик, соғлом авлодни камол топтириш учун энг яxши моддий ва маънавий шароит яратилган. Айниқса уларнинг билим олишлари учун барча имкониятлар эшиги очиқ. Бу борада юртимизда ташкил этилган мактаб даргоҳларининг ўрни беқиёс. Шу ўринда мамлакатимизда таълим соҳасини янада такомиллаштириш мақсадида Халқ таълими бошқармаси томонидан Билимлар беллашуви босқичли тизими ишлаб чиқилган. Мана 4 йилдирки ушбу беллашув юртимиз бўйлаб мактабларда таҳсил олаётган 5-6-7-8 синф ўқувчилари ўртасида ўтказилиниб келинмоқда. Белашув замирида ўқувчиларнинг билим даражаларини текшириш, уларнинг ақл-заковатини янада бойитиш ётади. Яқинда Билимлар белашувининг республика босқичи бўлиб ўтганди. Унда вилоятимиз ёш билимдонлари математика, биология, она тили, информатика, тарих, инглиз тили каби фанларда биринчи, иккинчи ва учинчи ўринларни эгаллаб қайтишишди.

ЖАМОАТЧИЛИК НАЗОРАТИ ВА ОАВ

Юртимиз тараққиётини янада ривожлантиришда бошқа соҳалар сингари фуқаролик жамияти шаклланишини мониторинг қилиш мустақил институтининг ўрни беқиёсдир. Таъкидлаш жоизки, институт мутахассислари томонидан ўтказилиб келинаётган ўқув-семинарлари, амалий семинарлар ҳамда семинар-тренинглар кенг жамоатчиликни янада фаол ва соҳага масъулият билан ёндашишга ундайди.

Инсон жиноятчи бўлиб туғилмайди..

Бизни ўраб турган дунё юзини кўрган инсон борки яхши ёки ямон бўлиб туғилмайди. Атроф муҳит ва оила тарбияси ўлароқ фарзандлар олами шакллана бошлайди. Бунда аввало оиланинг эътибори ва ғамхўрлигини сезиб туриш ёшларда масъулият ҳиссини уйғотиб, уларни нурли келажак сари ундайди. Лекин ёшлик — бебошлик деган нақл ҳам борки, ўсмирлар орасида ёшлик қилиб, жиноят кўчасига кириб қолганлари ҳам учраётганлиги ачинарли, албатта. Шундай бўлсада жамиятимиз келажак яратувчилари бўлган ёшларимизга қайғуриб, жиноят ва жиноят-процессуал қонунчиликда вояга етмаган шахснинг ижтимоий-руҳий ҳолатларини назарда тутган ҳолда, уларни жиноий жавобгарликка тортишнинг алоҳида хусусиятлари ҳисобга олиниб, маълум имтиёз ва афзалликлар белгиланган. Хусусан, Жиноят-процессуал кодексининг 51-моддасига мувофиқ, дастлабки тергов жараёни ва судда вояга етмаганлар томонидан содир қилинган жиноят ишлари бўйича адвокатнинг иштирок этиши шарт деб белгиланган.

МИЛЛИЙ ҒУРУРИМИЗ

Миллий давлатчилик тариxининг барча даврларида байроқ Ватан тимсоли сифатида ҳамиша азиз ва муқаддас саналган. Шу сабаб юртимизда мустақилликнинг илк йилиданоқ яъни 1991 йил 18 ноябрда "Ўзбекистон Республикасининг давлат байроғи тўғрисида"ги қонун Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг навбатдан ташқари ўтказилган сессиясида қабул қилинган. Ҳар йили 18 ноябрь миллий ғуруримиз бўлган байроқ қабул қилинган кун юртимизда кенг нишонланади.

Кўнгил соҳили.

Бир кун ўқиш, иш, уй юмушлари-ю, ҳаёт ташвишлари билан ўтиб кетади. Ана шу бир кун ойларга, ойлар эса йилларга ўз ўрнини бўшатиб борган сари ҳаётимиз хам аста-секин тугаб боради. Ўтиб бораётган умримиз давомида шундай вазиятлар бўладики одамлар орасида худди ўзингизни кўринмайдигандек, сингиб кетгандай ҳис қилишингиз мумкун. Ёлғиз қолишни истайсиз. Ана шундай онда сизга фақатгина кўнгил соҳилигина таскин бера олади. Зеро ўзингиздаги муаммоларни фақатгина кўнглингизгина сеза олади ва тўғри қарор қабул қилишингизда ёрдам беради.

Зайнабдан Кумушгача

Хар гал эрталаб уйдан ишга йўл олар эканман, доим ортимдан кимдир келаётгандек , оёқ товушлари эшитиларди. Шу он ортимга ўгирилардиму, кимлигини билиш учун қарардим. Аммо хеч қим бўлмасди. Ҳайрон холатда йўлимда давом этардим. Нима учун мен билан бу ҳолат такрорланаётганига ҳеч тушуна олмасдим. Кунлар эса шу зайлда ўтарди. Бироқ кунлардан бир кун бу оёқ товушлари эшитилмай қолди. Ажабландим-у, аммо эътибор бермадим.

                                 Менинг “ЎЗ” лигимга тахдид

Бир неча йиллар олдин яқин дугонамга нисбатан менда ҳавас уйғонганди. Дугонам ўта замонавий кийинар, турли тақинчоқларни илиб олар, ўзига оро берарди. Дастлаб мен бунга эътибор бермагандим. У эса менинг кийиниш услубларим-у, соч турмакларимга эътибор бериб “дугонажон доим замондан орта қолиб юрасана, барча одамлар ҳозирги кунда ташқи кўринишга қараб баҳо берадиган бўлиб қолган” деганди. У бу сўзларини  такрор-такрор айгани учунми, ёки унинг таъсири сингиб кетганиданми, нимагадир қаёққа бормай, қай инсон билан суҳбатлашмай дастлаб менинг ташқи кўринишимга назар ташлаб, муомила қилаётгандек туюладиган бўлиб қолди. Шунда ўзгаришга қарор қилдим. Кийиниш  услубим, соч турмакларим хуллас  ташқи кўринишим тамоман ўзгарди. Ана шундан сўнг дугоналарим, танишларим ўзгача нигоҳ билан қарашарди. Дугонам айтганидек ташқи қўринишим ўзгариб қиммат замонавий либослар кийиб, сочимни турмаклаб ўзгарганимда уларнинг  гапириш оҳанги хам ўзгарди. Кунлар ўтайверди. Ўтган кунлар орасида бу ҳаёт гўё менга бегонадек туюларди.

Шифокорнинг сўзи малхам

 “Мен бутун хаётимни инсоният xизмати учун бағишлашга касамёд киламан”. Биргина Гипократ қасамининг бир қисми бўлган  бу сўзлар замирида ҳам  шифокорлик касби нақадар машаққатли ва  қанчалик инсон зиммасига маъсулият юклашига амин бўламиз. Зеро шунинг учун хам даволаш “хар ким уддалаши мумкин бўлган соха” эмас дейишмайдилар. Аслида инсон дардининг дармонлари бўлмиш шифокорлар хам бошқалар каби оддий инсонлар. Уларнинг хам ўзига яраша фазилатлари ва камчиликлари бор. Чунки тиббий билимлар ва тажриба осонликча эгалланмайди.

Фарзандлари соғлом юрт қудратли бўлур

Инсонлар орасида учраб турадиган шундай xасталиклар борки, уларни даволаш учун нафақат дори воситаларидан фойдаланган ҳолда балки  спорт билан шуғулланиш ҳам тавсия этилади. Айниқса кенг учрайдиган астерохондриоз, туғма фалажлик, кўллар ва оёқларнинг турли ҳодисалар сабаб ишламай қолиши, умуртқа поғонасида учрайдиган ҳар ҳил муаммоларда, бўғимлар шамоллаганда, белда оғриқ пайдо бўлганда ва бир қанча касалликларни даволашда спорт машғулотлари орқали даволаш муҳум саналади. Шу ўринда вилоятимизда ҳам ташкил этилган Жисмоний даволаш диспансери бугунги кунга қадар минглаб инсонларни янги ҳаёт бошлашларига ва ҳасталикларини енгиб ўтишида кўмак бўлиб келмоқда.

Хамроева   Мастура   Ашур   қизи 

“Бу тарих ёҳуд хумдаги олтинлар...”

(Онамнинг ҳикояси..)

Дунёнинг хеч бир ҳазинаси  Ватаннинг бир томчи суви ҳамда бир сиқим тупроғи  соғинч аламини боса олмайди.

Ажаб замонлар ўтди. Ўша олис ўтмишда ота - боболаримиз не-не савдоларни бошидан ўтказмади дейсиз. Ботирлик қон - қонига синган  қахрамонлар номи тарих зарварақларига қанчалик зархал ҳарфлар ила битилгани достонларга айланган бўлса аксинча қўрқоқлик қилиб ўзини ўйлаб ватанининг эркини ҳимоя қила олмаган инсонлар тақдири хам шармандаликка ёғрилгандир. Бу тарих... Унда ботирлар хам қўрқоқлар хам бор.