Инклюзив таълим ривожланиш йўлида

 Мамлакатимизда баркамол авлодни тарбиялаш, болаларнинг ҳар томонлама ривожланиши учун барча имкониятлар яратишга қаратилган кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда. Айниқса, алоҳида эҳтиёжли болаларни ўқитиш, инклюзив таълимни ривожлантириш, уларнинг саломатлигини мустаҳкамлаш, соҳа учун малакали мутахассислар тайёрлашга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Бу борада “Ўзбекистонда алоҳида эҳтиёжли болалар учун инклюзив таълим” лойиҳасининг амалга оширилиши болаларни ижтимоий ҳимоя қилиш ва таълим олишлари борасидаги навбатдаги қадам бўлди. Қисқа муддатда лойиҳа бўйича вилоятимизда ҳам самарали ишлар бажарилди. Бу ҳақида лойиҳанинг вилоят координатори Иҳтиёр ака Темиров билан сухбатда бўлдик.

Оn-line or cyber journalism...

Медианинг мазкур турини таърифловчи атама борасида кўплаб турлича фикрлар мавжуд. Россиялик назариётчиларнинг бир қисми тармоқ журналистикаси тушунчасини ёклайди. Инглиззабон олимлар ва амалиётчилар эса уни on-line, ёки соддагина  кибер-журналистика яъни on-line or cyber journalism дейишни маъқул кўришади. Бизнинг мамлакатимизда эса тадқиқотчилар томонидан кўпрок интерактив ёки Интернет-журналистика тушунчаси қўлланилади.

ОАВ ларининг элекрон нашрлари

Интернетнинг ҳаётимизга кириб келиши ўзига хос кашфиёт бўлган бўлса, ундаги маълумотлар ёмғири эса  янгилик бўла олди. Зеро инсонларни ўзига тортадиган жиҳат ҳам айна ахборот бўлган. Ҳар сонияда янги маълумот олишга қизиқадиган инсонлар бугун ахборотни танлашга одатланган. Шу жиҳатдан бугун интернетни эгаллаган аксарият сайтлар хабарларни ўзида жамлаган ОАВ ларининг нашри саналади. Уларнинг ривожланиш тарихига эътибор қаратсангиз  Интернет-нашрларнинг илк кўринишлари электрон эълонлар тахталари (BBS) ва янгиликлар гурухлари (Newsgroups) бўлган. Улар Интернетнинг илк йилларида пайдо бўлиб, мавзусига кўра тақсимланган ва вақти-вақти билан янгилаб турилган. Кейинчалик Интернет-ОАВлар спектри ғайриоддий тарзда кенгайди ва Интернетда анъанавий медиа-тузилмалар хамда ўзига хос тармоқли тизимлар ажралиб кўрина бошлади.

                                             Сизчи……..

Бутун дунё ахолисининг қай биридан сўраманг XXI аср  «Ахборот коммуникациялари асри» дея эътироф этмоқда. Қаерга борманг агар компьютер саводхонлигингиз бўлмаса сизни ишга олишмайди. Ҳар жабҳада ўсиб бораётган технология инсонлар ҳаётининг бир қисмига айланиб улгурган. Улардан фойдаланмаган инсонни ўзини топа олмайсиз.

Мана сизга олам олам интернет

Босиб ўтган олис тарихимизга назар ташласак, йилдан йилга инсонлар кашфиёт ва технологиялрни қабул қилиш даражаси ниҳоятга ортиб бораётганлигига гувоҳ бўламиз. Ўйлаб кўрингга радио кашф қилинганда  оммавий аудиторияни жалб килиши учун 40 йил керак бўлди, телевидение эса бунга 14 йилда эришди, Интернет тизимига эса эса 4 йил кифоя килди. Нега айнан тўрт йил? Унинг имкониятлари бутун дунё узра радио, газета, телевидениедан имкониятларини жамлаганми? Ютуқлари шу даражага етган бўлса.

Фойдали сайтлар катологи

Улкан маълумотлар омбори бўлмиш интернетни бугунги кунда билмаган инсоннинг ўзи бўлмаса керак. Аммо, эшитгану лекин, илк бор бу омборга ташриф буюрган инсонлар қай манзилдан ўзига керакли бўлган маълумотларни топишни билмай қолиши аниқ. Шундай холатларда азиз газетхон сизга биз тақдим этажак кичик каталог керак бўлиши тайин. Зеро интернетнинг зарарли жиҳатлари хақида гапирилаётган бўлсада, бошқа томонлама ўйлаб кўрилса унинг бизга ёрдам беражак тарафлари ҳам бисёр эканлигини тушуниб оласиз!

Сиз туфайли ўрганганман..

  Тил билган, дунёни билади дейишади. Шунинг учун ҳам бежис юртимизда чет тилларини ўқитиш бўйича самарали ишлар йўлга қўйилмади. Мактабларимизда бугун кўрсангиз илк сабоқларни олаётган  ниҳоллар ҳам бийрон тиллари билан инглиз тилида сўз айтмоқда. Бунинг барчаси замирида, ўсиб келаётган ёшларнинг дунё билан тенглаша олишлари учун яна бир  имконият очиш ётади. Биз каби ёшлар эса бу имкониятдан фойдаланиб, дунё билан тенглашиш учун ўқиб ўрганишдан чарчамаймиз. Бу йўлда китоб билан бирга ахборот технологиялари асрида интернет тармоғидаги  аудио, видио, электрон китоблар ва онлине тарзда яратилган чет тилларини ўргатувчи сайтлар тиргак бўлмоқда.

Мен ҳам чет тилларига қизиққаним боис бир неча йил муқаддам китоблар билан бир қаторда, жадал ривожланаётган интернет тармоғидан фойдаланиб, “10 кун ичида инглиз тилини гапиришни ўрганиш” видио дарслар олгандим. Қаранки ушбу дарсликни ўзимизнинг воҳадошимиз жойлаштирган экан. Азамат исмли бу йигит сайтига BOND.UZ деб ном қўйганди. Унинг яратган сайтини кўриб очиғи қойил қолгандим. Ўзим фаолият олиб борадиган “Маънавият гулшани” вилоят газетасида пойтахтимиздаги  “Халқ таълими тизимидаги энг яхши веб сайтлар” анъанавий танлови ғолибларини тақдирлаш маросими ҳақида хабар чоп этилди. Вилоятимиздан “Энг яxши ўкитувчи веб сайти” номинацияси бўйича Термиз тумани 4-умумтаълим мактаби ўқитувчиси Азамат ака ғолиб бўлибди. Интервю тайёрлаш учун Термиз туманига йўл олдим. 

Мен дунёга таниламан

Юртбошимиз томонидан мустақилликнинг илк онлариданоқ олиб борилаётган ёшларни билимдон қилишга қаратилган эзгу мақсадли сиёсатнинг ифодаси ўлароқ ўсиб келаётган ёшлар ўткир зехнли, юксак маънавиятли бўлиб шаклланмоқда.

 Дарҳақиқат, айтиш керакки, бугун билимдон ёшларимиз  ҳозир ўзи­нинг ўрни қаерда эканлигини яхши биладилар. Айниқса мактаб остонасини тарк этмаган мурғак ёш авлодлар ҳам борки  дилида, “Мен дунёга чиқаман, юртим номини оламга ёяман” деган мақсадни аллақачонлар ният қилишган. Ана шундай юрт келажагидан бири эндигина тўққиз ёш билан бўйлашган бўлсада ўз ақли идроки билан тенгдошларидан ажралиб турадиган Шоҳрух Бобораҳимовдир. Унинг ёшига нисбатан фикрлашлари ва иқтидори тақсинга лойиқ. Шоҳрух  ўтган 2014 йилда “Халқ таълими тизимидаги энг яхши веб сайтлар” анъанавий танловида муаллифлигидаги www.shohruxbek.mahorat.uz  веб-сайти билан 2- ўринни эгаллади.