среда, 29 апреля 2015 г.

Таҳририят ходимлари билан ижодий учрашув

Юртимиз келажаги ўсиб келаётган ёш авлоддир. Уларнинг маънавиятли, одоб-аҳлоқий, миллий қадриятлар ила тарбияланиши ва чуқур билим эгаллашлари муҳим аҳамаият касб этади. Шунинг учун ҳам Президентимиз келажак авлодни ҳар тамонлама баркамол этиб тарбиялаш, уларнинг ҳеч кимдан кам бўлмаслигини таъминлашга давлат сиёсати даражасида эътибор қаратмоқдалар.
ДАВРНИНГ  НОЗИК МУАММАСИ...
Ўспиринлик — нозик давр. Бу даврда ўсмирлар ўзига хос дунёга эга. Чунки улар болалик ва ёшлик орасида турган бўлади. Айни шу дамларда улғайиб бораётган ўғил-қизларга ўтиш даврида тўғри йўл кўрсатилмаси турли ҳил ёмон иллатларни тезда ўзларига сингдириб олишлари мумкин. Шунда уларга катталар ёрдами зарур. Айниқса, ота-она бу борада фарзандининг энг яқин сирдош дўстига айланиши зарур.  Чунки бугунги кунда  ўспирин ёшларимиз орасида айниқса кўпрок ёмон иллатларга ошно тутилиш одатлари кенг учрамоқда. Баъзан ундан ҳам баттароқ наша каби мияни заҳарловчи, хумор қилувчи воситалардан фойдаланишлари мумкин. Ўз вақтида фарзандига эътибор берган ота-она уни кўчанинг ёмон таъсиридан асраб олиши мумкин.
ҚУЛЛИК АРҚОНИ


Сизга мўмай даромад ваъда қилиб, ишга таклиф қилишяптими? Балки ўз юртингизда бир йилда ҳам топа олмайдиган даромадингизни чет элларда бир ойда ҳатто бир ҳафтада ишлаб топа олишингизга ишонтиришдими? Нурли келажак чорлаётгандек туюляптими? Сиз йўл олишга шаймисиз? Аммо тўхтанг!! Сиз  тангри ақл ато этган инсонсиз. Озод умрингизни қуллик арқонларига чирмаштириб боғламаяпсизмикансиз? Зеро чегара билмас одам савдоси қурбонидан бири бўлиб қолишингиз мумкинлиги ўйлаб кўринг. Ўйлаб кўринг деймизу лекин бефарқ инсонлар атрофимизда талайгина. Била туриб ўзларини инсонийлик туйғулари ёд бўлган кимсалар қўлига топширади. Шундай ҳолатлар олдини олишга қанчалик уринмайлик лекин, кундан кунга авж олишига ҳам айни бефарқ инсонлар бепарволиги сабаб бўлмоқда. Бу эса жабрланувчилар сони ортишига йўл очмоқда. Энг ачинарлиси одам савдоси қурбонлари орасида аёллар ва болалар ҳам бор. Маълумотларга қараганда, бугунга келиб одам савдосидан жабр кўрганлар сони салкам 200 млн га етган. Хар йили 2,7 млн инсон одам савдоси жабрдийдасига айланади. Уларнинг ҳисобидан эса тушадиган  даромад 7 млрд АКШ долларидан  ошиб бормоқда. БМТ маълумотларига кўра эса, бир йилда дунёда ўртача 2,5-3 миллион киши одам савдосининг қурбонига айланмоқда. Уларнинг қарийб 1 миллионга яқинини  аёллар ва болалар ташкил этади.
Юз билан юзлашган момо

Дунё нашрларида, интернет тармоқларида 100 ёшдан ошган инсонлар ҳақида мақолалар чоп этилмоқда. Ўқиймиз-у, узоқ умр кўрган қарияларга ҳавас қилиб, бизнинг ҳаёт йўлимиз ҳам шундай  бўлсин дея ният қиламиз. Лекин чет юртларда яшаётган инсонларга эмас, атрофимизга назар ташласак юртимизда ҳам фариштамисол нуронийларимизни  кўришимиз мумкин. Ана шундай инсонлардан бири  маҳалламизда юз билан юзлашган Улжа момо Бекпўлатовадир. Юрт билсин дея Улжа момо ҳақида мақола тайёрлаш ва шу баҳона уларнинг ҳолидан ҳабар олгани  хонадонига йўл олдим.
Ҳовли дарвозасидан кирар эканман, бир файзни ҳис қилдим. Барибир қариялар бор уй ўзгача бўлар эканда дея шунда ич-ичимдан ўй ўтди. Фарзандлари, неваралари, эваралари-ю чеваралари қуршовида момо кулгин ҳолда намаён бўлди.  Бир зум ҳам эваралари момосини ёлғиз қолдирмас, олдида доим парвона бўлиб турарди. Қўлимни кўксимга қўйиб, Улжа момо билан кўришдим. Суҳбат қурар эканман, муштипар ўзбек аёли матонатинига яна бир бор тан бердим. Умр варақлари гоҳ қувончли, гоҳ аянчли айрилиқлару, қийинчиликларни ёзиб борган бўлсада, Улжа Бекпўлатова асло синмади. Ўзининг кучи билан уч фарзандни ҳалол луқма билан боқиб, тарбиялаб вояга етказди.
КЎРГАН КЎЗ КУВНАЙДИ


Термиз шаҳрининг кундан-кунга янги нигоҳ касб этаётгани кўрган кўзни қувонтиради. Бир ёнда бунёдкорлик ишлари, бир ёнда ободонлаштириш ишлари. Қай бирини айтай? Янгитдан қурилаётган буюм, деҳон бозорлариними, ёки қўп қаватли қат кўтарган турур жойларними? Барчаси шу аҳли  инсон учундир. Бу бунёдкорлик ишларида мен каби ёшлар ҳам четда қолмаган. Нега дейсизми? Бизлар учун Термиз шаҳрида савлат тўкиб, ёшларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш, уларни аниқ мақсад йўлида бирлаштириш ва тарбиялаш, ҳамда ёшларнинг қизиқишларидан келиб чиқувчи фаолият йўналишларини таъминлаш учун зарур имкониятлар ва шарт-шароитлар яратиш мақсадида Юртбошимиз ташаббуси билан “Сурхондарё ёшлар маркази” ташкил этилиб, 2014 йил 1 сентябрда ёшлар тасарруфига топширилди.

вторник, 14 апреля 2015 г.

«Ўзбекистонда оналик ва болалик муҳофазаси хизматларини
такомиллаштириш масалаларини ОАВда ёритиш» мавзусида
 энг яхши журналистика материаллари учун танловига
ФАРЗАНДЛАРИМИЗ СОҒЛИҒИ МУҲУМ....


Юртимиз қудрати, жамият равнақи келажагимиз эгалари бўлган болаларнинг хам жисмоний, хам маънавий жиҳатдан соғломлигига боғликдир. Мамлакатимизда она ва бола скрининги, ахолининг репродуктив саломатлигини мустахкамлаш, соғлом бола туғилиши, жисмоний ва маънавий баркамол авлодни вояга етказиш борасидаги ишларни янада кучайтириш ва самарадорлигини оширишга оид чора-тадбирларнинг узвий давоми сифатида Президентимиз Ислом Каримов ташаббуси билан юртимизда ўтган 2014-йил “Соғлом бола йили” деб эълон қилиниши хар томонлама соғлом авлодни вояга етказиш борасидаги ислохотларни изчил давом эттириш ва юксак босқичга кўтариш омили бўлиб ҳизмат қилди. Бундай ислоҳотларни амалга оширишда, шубхасиз, етук кадрлар салохияти мухим ахамият касб этади. Болаларнинг соғлом, бенуқсон бўлиб ривожланиши учун эса тиббиёт xодимларининг масъулияти юқори. Мана, қарийиб 20 йиллик умрини тиббиёт оламига бағишлаган Нилуфар опа Турдиқулова ҳам ана шундай етук малакали педиатор шифокорлардан биридир. 
«Ўзбекистонда оналик ва болалик муҳофазаси хизматларини
такомиллаштириш масалаларини ОАВда ёритиш» мавзусида
 энг яхши журналистика материаллари учун танловига
Эмлаш: бола саломатлиги таянчи

Юқумли касалликларнинг олдини олишнинг асосий йўналишларидан бири бу эҳтиётдан эмлаш ишидир, уни тўғри режалаштириб ўтказиш касалликларни камайтириш ва уларга қарши курашдаги асосий тадбирлардан бири ҳисобланади. Айниқса ёш болаларда ҳали етарли даражада иммунитет шаклланмаганлиги учун касалликларга тез чалиниш эҳтимоли юқори бўлади. Шунинг учун ҳам бола дунёга келиши билан унинг соғлиғига эътибор каттадир. Чунки бошланғич беш йил болалар учун ўта касалликларга йўлиқиш осонроқ бўлади. Шундай ҳолатлар сони ортмаслиги ва соғлом авлодни шакллантириш учун ҳам вилоятимизда доимий, мавсумий болаларни  эмлаш эпидемиологик  шифокорлар томонидан шифохоналарда амалга оширилиб борилади.
«Ўзбекистонда оналик ва болалик муҳофазаси хизматларини
такомиллаштириш масалаларини ОАВда ёритиш» мавзусида
 энг яхши журналистика материаллари учун танловига
Бола саломатлигида гигиенанинг аҳамияти

Бола ривожланишида тўғри таълим-тарбия ва оилавий муҳит муҳум аҳамият касб этади. Агар ноқулай оилавий шароит, педагогик қаровсизлик, ўкитувчининг болага нотўғри муносабати ва бошқа кўпгина сабаблар бўлса, бунинг  оқибатида уларнинг  билим даражаси пасайиши ва  дарсларнинг  яxши ўзлаштира олмаслигига сабаб бўлади. Шундай ҳолатларни олдини олиш мақсадида бугунги кунда болалар соғлиғи ва билимли бўлишларига  катта эътибор қаратилмоқда.  Эндигина  туғилган болалар оила шароитида ривожланади. Лекин  баъзи оилаларда  соғлом муҳит, баъзиларида эса  носоғлом ва гигиена қоидаларига роия қилмай ҳаёт кечириш ҳолатлари бор. Улар то мактабгача вақт оралиғида шу шароитда тарбияланади ва шунга яраша характерга эга бўлиб боради. Болалар уйлғайгани сари фикр доирасининг ўсишидаги билимларни  уй шароитидан узоқдаги илк мактабгача таълим муассаларида олишади.  У ерда яратилган таълим тизими ва шароити асносида бола дунё қараши шакланиб боради.  Ўз навбатида ушбу муассасларида бола учун керакли барча шароитлар яратилмоғи зарур.  Зеро бола  таълим олиш билан бирга соғлом муҳитга ҳам эга бўлиши лозим. Шуни ўйлаб, вилоятимиздаги мактабгача таълим муассасалари ва уларда яратилган шароитлар ва нечоғлик санитария гигиена қоидаларига амал қилинаётганлиги Термиз шаҳар 10-сон  кўп ихтисосли давлат махсус мактабгача таълим муассасаси   мисолида танишсак.
«Ўзбекистонда оналик ва болалик муҳофазаси хизматларини
такомиллаштириш масалаларини ОАВда ёритиш» мавзусида
 энг яхши журналистика материаллари учун танловига

СОҒЛОМ ФАРЗАНД-СОҒЛОМ КЕЛАЖАК

Болам деб яшайдиган она борки фарзандининг соғлом туғилиб, камолга етишини ният қилади. Зеро боланинг тўрт мучаси бутун, ҳар томонлама соғлом дунё юзини кўриши ота ва она учун катта бахтдир. Лекин бир кам дунё деганларидек, юртимизда носоғлом туғилаётган мурғак чақолоқлар ҳам талайгина. Бу нафақат шу оила, балки бутун бир жамиятнинг оғриқли нуқтасидир. Уларнинг бундай нуқсонлар билан туғилишига нима сабаб эканлигини ҳеч ўйлаб кўрганмисиз? Бунга атрофимизни ўраб турган муҳитми ёки тиббий билимсизлигимизни айбдор қилиб кўрсатамизми? Барча омиллар фақат муҳитга бориб тақалмайди, энг авалло ҳар бир инсонда у шифокор бўлмаса ҳам тиббий маданият ва билими бўлиши лозим. Чунки бу жиҳат айтмасак ҳам ҳали ҳануз биз учун муаммо бўлиб қолмоқда.

Халқ — давлат ҳокимиятининг бирдан-бир манбаи   Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг аввалги таҳрири 1992 йил 8 декабрда Ўзбекистон х...