International day of the Girl Child:Kamsitish va ijtimoiy muammolarga qarshi kurash kuni

Xalqaro qizlar kuniga2011 yil, 11 oktabrda BMT Bosh assamblyasida asos solingan. Butun jahon bo‘yicha qizlarning kamsitilishi, ularning ijtimoiy muammolariga e'tibor qaratish maqsadida har yili 11 oktabrda nishonlanadi.

 BMTdagi bolalar fondi (YUNISEF) ma'lumotiga qaraganda 2014 yilda 700 mln nafar qiz 18 yoshga yetmay uzatilgan, shulardan 250 mln nafarga yaqini 15 yoshga ham to‘lmagan qizlardir.

 Jahondagi 15 yoshdan 19 yoshgacha bo‘lgan har oltinchi qiz yoki oila qurgan, yoki oilasi bilan birga yashaydi.  Butunjahon sog‘liqni saqlash boshqarmasining ma'lumotlariga ko‘ra, 15 yoshdan 19 yoshgacha bo‘lgan qizlarning ko‘z yorish holatlarining aksariyati o‘lim bilan tugagan.  Erta va majburiy nikoh, asosan, Afrika mamlakatlarida Burkina Faso, Chad, JAR, Efiopiya va Nigerda uchraydi. Shu jumladan, Janubiy osiyo mamlakatlari Nepal, Hindiston va Bangladeshda ham uchraydi. Ma'lumotlarga ko‘ra, 2050 yilga kelib, erta nikoh ikki baravar oshishi mumkin. YUNISEFning ma'lum qilishicha, jahon bo‘yicha 31 mln nafar maktab yoshidagi qiz ta'lim olmaydi. 17 mln nafar qiz esa umuman maktabga bormaydi. Achinarlisi  qizlarning ta'lim olishi uchun keng ko‘lamli ishlar olib borilayotganiga qaramay, ularning aksariyati fuqarolik urushlari, kambag‘allik tufayli bunga qiyinchilik bilan erishmoqda. Bu kabi muammolar Hindiston, Somali, Tojikiston, Pokiston kabi davlatlarda uchraydi.

 Jahonda har yili 10 foiz qiz qo‘pol munosabat ortidan halok bo‘ladi va shunchasi jismoniy va jinsiy zo’ravonlik qurboni bo‘ladi. Qizlarga nisbatan zo‘ravonlik qilish, butun dunyoga tarqalgan. 10-14 yosh atrofidagi qizlarga nisbatan har tomonlama qo‘pol munosabatda bo‘lish, Yaman, Misr, Nigeriya, Chad va MARda keng tarqalgan. 2015 yilda Nigeriyadagi “Boko Xaram” terrorchilik tashkiloti tomonidan o‘g‘irlab ketilgan qizlarni ozod etish uchun hatto qizlar mitinga chiqqan.

BMT o‘smir qizlarning kamsitilishini tugatish, ularning huquq va vakolatlarini kengaytirishni rag‘batlantirish uchun hukumatlar, fuqarolik jamiyatlari, davlat va xususiy tashkilotlarni birdamlikka chaqirdi.

Bunday holatlarni oldini olish va qizlarimizning jamiyatdagi o’rnini mustahkamlash uchun ham yurtimizdahar yili xalqaro qizlar kuni keng nishonlanadi.